De producten in de Wereldwinkels worden gemaakt door producenten in ontwikkelingslanden. Het zijn bijvoorbeeld koffieboeren, zilversmeden en houtsnijders. Zij maken dikwijls hun werk traditioneel thuis of in een atelier, maar soms ook in een fabriek met de nieuwste productiemethoden. Kleine zelfstandigen maken met weinig middelen en veel vakmanschap prachtige handnijverheidsproducten. 

Kleine producenten: samen staan ze sterk

Individuele producenten werken vaak ook georganiseerd in zogeheten producentenorganisaties. Deze organisaties verschillen sterk van elkaar. Het zijn familiebedrijfjes, werkplaatsen voor gehandicapten, particuliere bedrijven en zelfs overheidsbedrijven. Uiteenlopend van echt grote netwerken tot kleine werkplaatsen met maar een paar medewerkers. Wat al deze producentengroepen, groot of klein, gemeen hebben, zijn de omstandigheden waarin ze werken en leven. Meestal opereren ze in omstandigheden waar de lonen en inkomsten laag zijn, de arbeidsomstandigheden moeilijk en uitkeringen onbekend. Daarom zijn de producentenorganisaties vaak aangesloten bij een koepelorganisatie in hun regio die de verkoop voor hen regelt en overige diensten aanbiedt. 

Producenten zijn blij met de Wereldwinkels

Eerlijke handel geeft namelijk iets extra’s. Denk aan directe toegang tot een markt die anders buiten bereik zou blijven. In de reguliere handel heeft de producent doorgaans geen stem. Fairtrade staat voor een gelijkwaardige handelsrelatie: de producent is niet ondergeschikt aan de andere schakels. Bovendien gaan we een langdurige handelsrelatie aan, waardoor de producent verzekerd is van een gelijkmatig inkomen en waar nodig vindt ondersteuning van de producenten plaats.

Ten eerste creëren fairtrade organisaties kansen voor gemarginaliseerde producenten (beginsel 1). Ze doen dit door het betalen van een eerlijke prijs (beginsel 4) en het voorzien van capaciteitsopbouw voor producenten (organisaties) (beginsel 8). Bovendien omarmen de belangrijkste certificeringssystemen de principes van voorfinanciering en een lange termijn-relatie, en voorzien de meeste in een overdracht van een fairtrade premie, die de producentenorganisatie in staat stelt duurzame economische of sociale investeringen te maken. Op die manier wordt gewerkt aan bestendige, duurzame economische en sociale ontwikkeling. Andere beginselen van fairtrade omvatten onder andere de naleving van de verdragen van de Verenigde Naties inzake dwang- en kinderarbeid (beginsel 5), een verbod op discriminatie en het respecteren van het milieu (beginsel 10) en de vrijheid van vereniging (beginsel 6). Deze beginselen worden door de fairtrade beweging gepromoot (beginsel 9) via publieke campagnes, politieke actie en educatie. Op die manier transformeert de fairtrade beweging haar directe steun aan producenten tot een hefboom die structurele verandering mogelijk maakt.

De SDG’s (Sustainable Development Goals of de Duurzame Ontwikkelings-doelstellingen) werden in 2015 door de Verenigde Naties opgesteld als blauwdruk voor een duurzamere toekomst.

Via zeventien doelen en 169 indicatoren (maatstaven om het succes van het doel op een gestandaardiseerde manier te meten), zetten ze de mondiale uitdagingen van deze tijd, zoals armoede, ongelijkheid, klimaatverandering, vrede en rechtvaardigheid, op scherp.

Zo verschaffen de Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen een referentiekader aan overheden, bedrijven, organisaties en individuen overal ter wereld. De wereldleiders verbonden zich ertoe tegen 2030 alle doelstellingen te bereiken.

Voor fairtrade organisaties zoals Wereldwinkels scheppen de SDG’s een helder kader. Ze bevestigen dat fairtrade deel uitmaakt van een wereldwijd streven naar een beter leven voor iedereen. Omgekeerd helpt fairtrade om de SDG’s te behalen. Vooral doelstelling 8 (waardig werk en economische groei) en doelstelling 12 (verantwoordelijke consumptie en productie) leunen nauw aan bij onze missie.

Wereldwinkels weten uit dagelijkse ervaring dat eerlijke handel een hefboom is naar een duurzamere ontwikkeling. Fairtrade leert ons hoe we hier concreet naartoe kunnen evolueren, door het bestaande economische systeem drastisch om te gooien.